Για πάρα πολλά χρόνια ο ρόλος του
πατέρα στη φροντίδα του παιδιού είχε υποτιμηθεί και όλη η έμφαση είχε δοθεί στο
μητρικό ρόλο. Ακόμα και η επιστήμη της ψυχολογίας, για πολύ καιρό αγνοούσε το
ρόλο του στην οικογένεια και ειδικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Ίσως γιατί
πίστευαν ότι η επίδραση του έχει μικρότερη σημασία από εκείνη της μητέρας. Ωστόσο,
αυτό το αρνητικό κλίμα για τον ρόλο του πατέρα αρχίζει ουσιαστικά να αλλάζει
την δεκαετία του 1970, οπότε και οι έρευνες αρχίζουν να τονίζουν την συμβολή
του στην ανάπτυξη και στο «μεγάλωμα» του παιδιού. Και τελικά, σήμερα η επιστήμη
της ψυχολογίας έγκυρα πια λέει ότι η αλληλεπίδραση πατέρα-παιδιού είναι πολύ
σημαντική και επηρεάζει είτε θετικά είτε
αρνητικά την προσωπικότητα του παιδιού.
Τι
υποστηρίζουν, λοιπόν, σήμερα οι έρευνες;
Τα παιδιά τα
οποία έχουν έναν πατέρα που εμπλέκεται ενεργά στην φροντίδα τους, ακόμα και από
την γέννηση, είναι παιδιά τα οποία αποκτούν συναισθηματική ασφάλεια, νιώθουν
πιο σίγουρα να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους και καθώς μεγαλώνουν
δημιουργούν καλές προσωπικές αλλά και κοινωνικές σχέσεις.
Ο
τρόπος που παίζουν οι μπαμπάδες με τα παιδιά τους έχει επίσης, σημαντική
επίδραση στην συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Οι μπαμπάδες
συγκριτικά με τις μαμάδες, περνούν περισσότερο χρόνο παίζοντας παιχνίδια που
είναι διαδραστικά και έντονα και τα οποία απαιτούν την ενεργητική συμμετοχή των
παιδιών. Μέσα από τέτοιου είδους παιχνίδια τα παιδιά μαθαίνουν πώς να ελέγχουν
και να προσαρμόζουν τα συναισθήματα αλλά και την συμπεριφορά τους.
Επιπλέον,
η ουσιαστική παρουσία και φροντίδα του πατέρα στη ζωή του παιδιού οδηγεί και σε
καλύτερες μαθησιακές επιδόσεις. Η επιρροή της συμμετοχής του πατέρα εκτείνεται
μέχρι την εφηβεία αλλά και την αρχή της ενήλικης ζωής. Αρκετές μελέτες έχουν
δείξει ότι η ενεργητική συμμετοχή του πατέρα συνδέεται με καλύτερες νοητικές
και λεκτικές ικανότητες αλλά και με γενικότερα ακαδημαϊκά επιτεύγματα κατά την
περίοδο της εφηβείας.
Οπωσδήποτε
η έκταση της συμμετοχής των πατεράδων στην ανάπτυξη των παιδιών τα
επηρεάζει σημαντικά. Τα παιδιά, που είναι παρόντες οι πατέρες τους
χαρακτηρίζονται από αυξανόμενη γνωστική ικανότητα, λιγότερες
φύλο-στερεοτυπημένες πεποιθήσεις και είναι πιο κοινωνικά. Ο γιος
διδάσκεται πώς να γίνει πατέρας από τον ίδιο του τον πατέρα. Γνωρίζει τις
σχέσεις του πατέρα του με τα άλλα αδέρφια του και παρακολουθεί προσεκτικά τον
τρόπο που αντιδρά ο πατέρας απέναντι στον ίδιο. Το κορίτσι μαθαίνει πως
είναι ο άνδρας και πως συμπεριφέρεται ο πατέρας. Οι σχέσεις του πατέρα με την
μητέρα προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να παρατηρούν όλες τις πλευρές της
συμπεριφοράς τους σαν συζύγων. Ειδικά για το αγόρι ο πατέρας αποτελεί το
πρότυπο που σαν μικρός το μιμείται και σαν μεγάλος θέλει να ταυτιστεί μαζί. Αντίθετα
τα αγόρια που μεγαλώνουν χωρίς πατέρες φάνηκαν να έχουν προβλήματα στους
τομείς της ανάπτυξης φύλο-ρόλου και γένος-ταυτότητας, σχολική απόδοση,
ψυχοκοινωνική προσαρμογή και στον έλεγχο της επιθετικότητας. Με άλλα λόγια, η
αυξανόμενη πατρική συμμετοχή στις οικογένειες βοηθάει την ομαλή ανάπτυξη των
παιδιών.
Κλείνοντας, να
τονίσουμε πως κανείς από τους δύο γονείς δεν μπορεί να αναπληρώσει τα καθήκοντα
του άλλου. Το περιεχόμενο του ρόλου τους είναι ξεχωριστό, σημαντικό και
απαραίτητο για την ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, η συμμετοχή του
πατέρα μπορεί να αυξηθεί με την μητρική υποστήριξη. Υποστηρίξτε, λοιπόν, ο ένας
τον ρόλο του άλλου και αλληλοβοηθηθείτε ώστε να δημιουργηθεί το ανάλογο θετικό
κλίμα μέσα στο σπίτι που θα σας βοηθήσει να δράσετε και να εκπληρώσετε τον ρόλο
σας.
