Ψυχογενής Βουλιμία

Οι διατροφικές διαταραχές έχουν συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός, κυρίως γυναικών αναφέρει έντονα προβλήματα στη συμπεριφορά τους σχετικά με το φαγητό. Ένα από τα βασικά κλινικά σύνδρομα που φαίνεται να προεξάρχουν στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή είναι η Ψυχογενής Βουλιμία.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Ψυχογενούς Βουλιμίας είναι α)επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας στη διάρκεια των οποίων το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του ώστε να σταματήσει να τρώει, β)η χρήση αντισταθμιστικών μεθόδων όπως προκλητού εμετού, καθαρτικών, διουρητικών, νηστείας ή υπερβολικής άσκησης για να μην πάρει βάρος και γ)η υπερβολική ενασχόληση με το σχήμα και το βάρος του σώματος.

Τα επεισόδια υπερφαγίας συνίστανται στην κατανάλωση τροφών με υψηλή θερμιδική αξία, που συνήθως είναι γλυκές ή ευκολομάσητες και μπορούν να καταναλωθούν γρήγορα π.χ. παγωτά, μπισκότα κλπ. Τυπικά, τα βουλιμικά άτομα ντρέπονται για τη συμπεριφορά τους και προσπαθούν να κρυφτούν. Τα επεισόδια συνήθως συμβαίνουν μετά από διαπροσωπικά προβλήματα, από έντονη πείνα ύστερα από δίαιτα ή από αρνητικά αισθήματα για το σχήμα και το μέγεθος του σώματος. Κατά τα επεισόδια το άτομο συνήθως τρώει κρυφά και σταματά παρά μόνον όταν πονέσει η κοιλιά του ή κάποιος τον διακόψει ή προκαλέσει εμετό. Ο προκλητός εμετός χρησιμοποιείται από το 80%-90% των βουλιμικών ατόμων για να αποφευχθεί η αύξηση του βάρους, αλλά και για να μειωθούν τα αισθήματα ενοχής και ν’ ανακουφισθεί ο κοιλιακός πόνος που προέρχεται από την υπερφαγία. Περίπου το 30% των βουλιμικών ατόμων παίρνουν καθαρτικά μετά τα επεισόδια υπερφαγίας.

Τα βουλιμικά  άτομα συχνά δείχνουν υπερβολικό νοιάξιμο για το βάρος τους και προσπαθούν επανειλημμένα να το ελέγξουν με δίαιτα, νηστεία, υπερβολική άσκηση, προκλητό εμετό ή τη χρήση καθαρτικών ή διουρητικών, Είναι συνηθισμένες οι διακυμάνσεις του βάρους των βουλιμικών ατόμων που οφείλονται σε εναλλασσόμενες περιόδους υπερφαγίας και δίαιτας. Συχνά η υπεραπασχόληση με το βάρος ή τα επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας και προκλητού εμετού δημιουργούν κοινωνικά ή επαγγελματικά προβλήματα. Τυπικά, τα βουλιμικά άτομα έχουν φυσιολογικό βάρος. Υπάρχουν, ενδείξεις όμως, ότι πριν την έναρξη της διαταραχής ίσως έχουν περισσότερο βάρος απ’ ότι τα συνομήλικα τους.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η ψυχογενής βουλιμία, όπως και κάθε είδους διατροφική διαταραχή προκαλεί σοβαρά προβλήματα και δυνητικά είναι θανατηφόρος. Ενδεικτικά, αναφέρουμε κάποιες συνέπειες της βουλιμίας: αρρυθμία της καρδιάς που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια ή συγκοπή και κατά συνέπεια σε θάνατο, λόγω αφυδάτωσης και έλλειψη σε κάλιο και νάτριο από τους συχνούς εμετούς, φλεγμονή και πιθανή ρήξη του οισοφάγου από τους συχνούς εμετούς, σάπισμα και λέκιασμα των δοντιών από τα στομαχικά οξέα, πρησμένο πρόσωπο (εξαιτίας των ερεθισμένων σιελογόνων αδένων), μυϊκή αδυναμία, διακοπή της έμμηνος ρύση (έως και 3 μήνες), κακή κατάσταση του δέρματος. Συνεπώς, η άμεση αντιμετώπιση και θεραπεία κρίνεται απαραίτητη και μπορεί να αποβεί σωτήρια.

Ψυχογενής Ανορεξία

Σίγουρα όλοι μας λίγο-πολύ έχετε ακούσει για την ανορεξία. Μπορεί να μην ξέρετε ακριβώς τι είναι αλλά την λέξη αυτή την ακούμε συνεχώς να συνδέεται με αστέρια του κινηματογράφου, τα πιο γνωστά μοντέλα ανά τον κόσμο, τραγουδιστές και άλλους διάσημους. Στην πραγματικότητα όμως η ανορεξία δεν βρίσκεται μόνο στον  κόσμο των αστεριών αλλά υπάρχει παντού και είναι τόσο κοντά μας που μπορεί να την συναντήσουμε ακόμα και ίδιο μας το σπίτι. Ας δούμε, λοιπόν, αναλυτικότερα τι εννοούμε όταν μιλάμε για ψυχογενής ανορεξία.

Οι διατροφικές διαταραχές, γενικότερα έχουν συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός, κυρίως γυναικών αναφέρει έντονα προβλήματα στη συμπεριφορά τους σχετικά με το φαγητό. Ένα από τα βασικά κλινικά σύνδρομα που φαίνεται να προεξάρχουν στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή είναι η Ψυχογενής Ανορεξία.

Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας στο οποίο το άτομο με τη θέληση του περιορίζει την πρόσληψη τροφής καθώς φοβάται έντονα μήπως γίνει παχύ. Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι άρνηση του ατόμου να διατηρήσει ένα ελάχιστο φυσιολογικό βάρος, έντονος φόβος του ατόμου μήπως γίνει παχύ, διαταραχή στη σωματική εικόνα, σημαντική απώλεια βάρους και αμηνόρροια στις γυναίκες.

Άτομα με τη διαταραχή αυτή λένε ότι «νιώθουν παχιά» όταν το βάρος τους είναι φυσιολογικό ή ακόμα κι όταν έχουν χάσει πάρα πολλά κιλά, κι αυτό γιατί η απώλεια του βάρους δεν καθησυχάζει τον φόβο της παχυσαρκίας. Τα ανορεκτικά άτομα υποφέρουν από μια διαταραγμένη αντίληψη του σώματος τους ολόκληρου και της εξωτερικής τους σωματικής εικόνας- δεν μπορούν να αναγνωρίσουν σωματικές αισθήσεις συμπεριλαμβανομένου του αισθήματος πείνας, πιστεύουν ότι το σώμα τους ή διάφορα μέρη του είναι «παχιά» ακόμα και όταν είναι κάτω από το φυσιολογικό βάρος.

Υπάρχουν δύο τύποι Ψυχογενούς Ανορεξίας: 1) Ο Περιοριστικός Τύπος χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου το άτομο επιτυγχάνει την απώλεια του βάρους κυρίως με δίαιτα, νηστεία ή υπερβολική άσκηση. Και 2)ο τύπος Υπερφαγίας/Κάθαρσης χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με προκλητό εμετό, καθαρτικά ή διουρητικά ύστερα από υπερφαγία ή και τη λήψη μικρών ποσοτήτων τροφής.

Στην αρχή το περιβάλλον του ανορεκτικού ατόμου δεν αντιλαμβάνεται τίποτα. Απλώς το ανορεκτικό άτομο αρχίζει να αδυνατίζει με κάποια δίαιτα. Προοδευτικά, καθώς η απώλεια του βάρους προχωρά και η πρόσληψη τροφής συνεχώς ελαττώνεται, συγγενείς και φίλοι αρχίζουν να τρομάζουν καθώς το ανορεκτικό άτομο δηλώνει ότι «πρέπει να χάσει βάρος γιατί είναι παχύ».

Τέλος, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Ψυχογενής Ανορεξία είναι δυνητικά θανατηφόρος νόσος: η θνησιμότητα ξεπερνά το 10%! Γι’ αυτό και η θεραπεία πρέπει να ξεκινά όσο το δυνατόν νωρίτερα για να αποφευχθούν τυχόν πιο σοβαρές καταστάσεις.