Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Το άγχος των αθλητών.


Πολύ συχνά ακούμε από τους γύρω μας αλλά και από εμάς τους ίδιους τη λέξη «άγχος». Το άγχος έχει γίνει κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινότητας μας και έχει εισβάλλει σε όλους τους τομείς, οικογενειακό, επαγγελματικό, κοινωνικό αλλά και στον αθλητισμό.
Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το άγχος στον αθλητισμό. Είναι λογικό να συμβαίνει, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί ο αθλητής να το αντιμετωπίσει;
Όλοι οι αθλητές, είτε επαγγελματίες είτε ερασιτέχνες βάζουν στόχους και έχουν απαιτήσεις. Στην προσπάθεια υλοποίησης του στόχου τους δημιουργείται το άγχος, το οποίο προέρχεται τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς παράγοντες. Το πόσο πολύ θα αγχωθεί ένας αθλητής, όπως και ο τρόπος διαχείρισης του άγχους έχει κυρίως να κάνει με τον χαρακτήρα του κάθε ατόμου και τις εμπειρίες που τη συνθέτουν.
Που οφείλεται το άγχος των αθλητών;
Η βασική πηγή άγχους του αθλητή είναι ο φόβος του αποτελέσματος του αγώνα. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή ο αθλητής είχε κάποιες παρελθοντικές εμπειρίες αποτυχίας είτε αισθάνεται ότι δεν έχει προετοιμαστεί σωστά. Πολλές φορές επίσης τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων, όσο πιο ικανούς θεωρούν τους αντιπάλους τους τόσο περισσότερο άγχος έχουν.  Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι φίλαθλοι, ο προπονητής, οι γονείς τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι το άγχος των αθλητών ουσιαστικά πηγάζει από τον ίδιο τους τον εαυτό και τις αρνητικές σκέψεις που μπορεί να κάνουν και από την έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Ωστόσο, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η λύση στο άγχος δεν είναι να πάει στον αγώνα χαλαρός και ότι γίνει. Εδώ, χρειάζεται προσοχή! Η απάθεια, η αλαζονεία και η πλήρης χαλάρωση μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν. Σύμφωνα με τη θεωρία στην αθλητική ψυχολογία, το άγχος σε ένα αγώνα μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Αρκεί ο κάθε αθλητής εξατομικευμένα, να εντοπίσει τα ωφέλιμα επίπεδα άγχους για τον εαυτό του. Ένας καλός αθλητής την ένταση που νοιώθει από το άγχος μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα. Έρευνες αποδεικνύουν ότι οι αθλητές αποδίδουν καλύτερα όταν βρίσκονται μεταξύ των συναισθημάτων της αυτοπεποίθησης και του «ωφέλιμου» άγχους.
Συμπτώματα άγχους που παρουσιάζουν συχνά οι αθλητές:
Ψυχολογικά συμπτώματα
·                         Ανησυχία
·                         Αίσθημα ανικανότητας
·                         Έλλειψη συγκέντρωσης
·                         Έντονη σύγχυση
·                         Πολλές και έντονες αρνητικές σκέψεις
Σωματικά συμπτώματα
·                         Ταχυκαρδία
·                         Τρέμουλο
·                         Αύξηση ρυθμού αναπνοής
·                         Στομαχικές διαταραχές
·                         Εφίδρωση

Προτάσεις αντιμετώπισης άγχους:

Είναι σημαντικό ο αθλητής να μπορεί να αναγνωρίσει τα συμπτώματα του άγχους και να τα ερμηνεύει σαν μια φυσιολογική προετοιμασία του νου αλλά και του σώματος για τον επικείμενο αγώνα.
Μια καλή τεχνική πριν το αγώνισμα είναι η χρησιμοποίηση τεχνικών χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. Επίσης, ο αθλητής χρειάζεται να προσέξει πολύ τις σκέψεις που κάνει πριν από τον αγώνα. Δεν θα τον βοηθήσει τη δεδομένη στιγμή, να σκέφτεται τους αντιπάλους ή το αποτέλεσμα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να συγκεντρωθεί στην δική του προσωπική επίδοση. Επίσης, κατά την διάρκεια του αγώνα δεν έχει νόημα να σκέφτεται τις λανθασμένες κινήσεις γιατί έτσι χάνει την συγκέντρωση του. Μετά τον αγώνα ο αθλητής έχει όλο το χρόνο να σκεφτεί τί δεν πήγε καλά και να το διορθώσει την επόμενη φορά
Κλείνοντας, να τονίσουμε ότι για να καταπολεμήσει ένας αθλητής το άγχος χρειάζεται να το δουλεύει καθημερινά και να δοκιμάζει τεχνικές χαλάρωσης κατά την διάρκεια της προπόνησης, έτσι ώστε να αναπτυχθούν σωστά και αποτελεσματικά. Το άγχος δεν μπορεί να φύγει έτσι απλά, ο αθλητής χρειάζεται να εξασκηθεί στις τεχνικές αντιμετώπισης του. 

Παρασκευή 26 Απριλίου 2013

"Ανησυχώ για τις παρέες του παιδιού μου..."



          Για τα μικρά παιδιά αλλά και για τους εφήβους, η ύπαρξη φίλων με τους οποίους θα παίξουν, θα μιλήσουν, θα τσακωθούν, είναι ότι πιο πολύτιμο έχουν στην συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους. Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να υποκαταστήσει την παρέα των συνομηλίκων για ένα παιδί. Αυτό είναι κάτι γνωστό στους περισσότερους γονείς και χαίρονται και ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να έχουν επαφές με συνομηλίκους τους. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι γονείς δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι με τις παρέες των παιδιών τους, αντιθέτως ανησυχούν πάρα πολύ.
            Οι γονείς, ωστόσο, παρ' όλη την ανησυχία τους και την τάση να προστατεύσουν τα παιδιά τους πρέπει πάντα να έχουν στο μυαλό κάποια απλά πραγματάκια. Όπως για παράδειγμα, 1)Να θυμούνται ότι όσο και αν μιμείται κάποιες συμπεριφορές της παρέας του, το μεγαλύτερο κομμάτι στην ανατροφή και διαπαιδαγώγηση του παιδιού ανήκει σε εκείνους. 2)Όσο και αν δεν αρέσει στους γονείς, τα παιδιά σχεδόν σίγουρα θα συναναστραφούν με παιδιά που δεν θα καλύπτουν τα κριτήρια τους. Όμως, είναι σχεδόν αδύνατον ο γονιός να μπορεί να ελέγχει και  να προλαμβάνει κάθε βήμα του παιδιού του. 3) Tα παιδιά έχουν διαφορετικά κριτήρια από εκείνα των ενηλίκων, βλέπουν τους ανθρώπους διαφορετικά. Μάλιστα, τα παιδιά έχουν ανάγκη να ταυτιστούν με άλλα παιδιά που ενσαρκώνουν κάποια πρότυπα: δύναμης, ομορφιάς, επιθετικότητας, εξυπνάδας, «μαγκιάς», ανεξαρτησίας, πονηριάς. 4) Επίσης, πολύ σημαντικό είναι να θυμούνται οι γονείς ότι οι “κακές” συμπεριφορές των παιδιών τους δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο αντίστοιχες ενήλικες συμπεριφορές. Τα παιδιά περνούν από διάφορες φάσεις και δοκιμάζουν τα όρια των γύρω τους και τα δικά τους. Υποχρέωση των γονιών είναι να αποδεχτούν αυτή τους την ανάγκη, κάνοντας όμως σαφή τα όριά τους.
            Τέλος, λοιπόν, αυτό που χρειάζεται να δείξουν οι γονείς είναι εμπιστοσύνη στο παιδί τους, ακόμη και αν δεν τους αρέσουν οι παρέες του. Η αλήθεια είναι ότι το θέμα των φίλων είναι ιδιαίτερα λεπτό, ωστόσο κατηγορώντας ή μειώνοντας τους φίλους του, είναι πιθανό το παιδί να νιώσει ότι κατηγορείται και μειώνεται το ίδιο και να αντιδράσει έντονα, βλέποντας εσάς ως αντιπάλους και τους φίλους του ως συμμάχους. Ωστόσο, οι γονείς θα μπορούσαν με ευγενικό τρόπο και χωρίς να προσβάλουν το παιδί, να εκφράσουν την εναντίωση τους σε κάποιες συμπεριφορές των φίλων του. Για παράδειγμα,  «Ξέρω ότι είναι φίλος σου, καμιά φορά όμως δεν συμφωνώ με τον τρόπο που φέρεται. Εγώ νομίζω ότι οι φίλοι πρέπει να λένε στους φίλους τους την αλήθεια, ακόμη και όταν είναι θυμωμένοι μαζί τους». Με αυτά τα λόγια, λοιπόν, δείχνουν οι γονείς στο παιδί τους ότι σέβονται την επιλογή του, αλλά ταυτόχρονα του δίνουν και τροφή για να σκεφτεί περαιτέρω. 

Δευτέρα 22 Απριλίου 2013

Παιδί και Τηλεόραση


         
 
     Τώρα που κλείνουν τα σχολεία για τις διακοπές του Πάσχα, τα παιδιά θα έχουν πολύ ελεύθερο χρόνο στην διάθεση τους. Αποτέλεσμα; Πολλά από αυτά καθηλώνονται μπροστά σε μια τηλεόραση ή ηλεκτρονικό υπολογιστή. Πολλοί γονείς, λοιπόν, προβληματίζονται για τον χρόνο που το παιδί τους αφιερώνει μπροστά στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή. Αναρωτιούνται για το αν η παντελής απαγόρευση θα ήταν μια καλή στρατηγική αλλά και για το πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν εκπαιδευτικά την τηλεόραση. Η απαγόρευση δεν συνίσταται, καθώς όλοι ξέρουμε ότι το απαγορευμένο είναι και πιο επιθυμητό. Έτσι, λοιπόν, η παντελής κατάργηση μπορεί να φέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Ωστόσο, υπάρχουν γονεϊκοί τρόποι παρέμβασης με τους οποίους μπορούν να αποφευχθούν οι αρνητικές επιδράσεις της τηλεόρασης.

  • Οι γονείς καλό είναι όταν παρακολουθούν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους να είναι πρόθυμοι να απαντήσουν σε ερωτήσεις και απορίες και να κάνουν επεξηγηματικά σχόλια.
  • Καλό είναι επίσης να θέτουν κανόνες για τις ημέρες που τα παιδιά έχουν σχολείο. Τα περισσότερα παιδιά έχουν περιορισμένο χρόνο μέσα στην εβδομάδα. Μην τα αφήνετε να τον σπαταλούν όλο μπροστά από μια τηλεόραση ή σε μια οθόνη υπολογιστή.
  • Σημαντικό είναι επίσης να εμφυσήσουν στα παιδιά τους την άποψη ότι η τηλεόραση είναι ένα ψυχαγωγικό και ενημερωτικό μέσο και δεν την  ανοίγουμε απλώς για να περάσει η ώρα μας.
  • Οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να λειτουργούν σαν θετικό πρότυπο για τα παιδιά τους. Έτσι, δεν πρέπει να παρακολουθούν τηλεόραση όλη την ημέρα, αλλά να ασχολούνται και με άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
  • Οι γονείς θα πρέπει να επιλέξουν οι ίδιοι τι θα βλέπουν τα παιδιά. Φροντίστε να βλέπουν προγράμματα με χαρακτήρες που αποτελούν θετικά μοντέλα προς μίμηση.
  • Η τηλεόραση δεν θα πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείτε σαν υποκατάστατο του γονιού. Οι γονείς δεν πρέπει να την χρησιμοποιούν με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν οι ίδιοι ελεύθερο χρόνο για να κάνουν τις δουλειές τους. Υπάρχουν εναλλακτικές δραστηριότητες οι οποίες συνάμα είναι και εκπαιδευτικές. Για παράδειγμα, εναλλακτικές λύσεις είναι τα βιβλία, οι χειροτεχνίες, το παιχνίδι, τα σπορ που συμβάλλουν στη δημιουργικότητα και την άσκηση της φαντασίας του παιδιού.
  • Σημαντικό είναι να μην έχετε συσκευές τηλεόρασης και ηλεκτρονικού υπολογιστή στα υπνοδωμάτια. Τα παιδιά που έχουν τέτοιες συσκευές στα δωμάτια τους βλέπουν περισσότερες ώρες τηλεόραση σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν.

Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η τηλεόραση  μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στα παιδιά. Εκείνο όμως που παίζει καθοριστικό ρόλο και μπορεί να προωθήσει τις θετικές συνέπειες της τηλεόρασης είναι η ουσιαστική ανάμειξη των γονιών στο πόσο, πότε και τι είδους τηλεοπτικά προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά τους. 

Παρασκευή 19 Απριλίου 2013

Για τα παιδιά...


Σήμερα το πρωί ψάχνοντας στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω στο παρακάτω ποίημα. Το βρήκα καταπληκτικό και θέλησα να το μοιραστώ μαζί σας...

Αν και γράφτηκε πριν από πολλά χρόνια, το ποίημα του Χαλίλ Γκιμπράν παραμένει πάντα επίκαιρο και αναφέρεται στη σχέση των γονιών με τα παιδιά τους.


ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.
Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα
Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,
αλλά όχι και στις ψυχές τους
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις
αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα
Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες
Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου
ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.
Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με τη δύναμή του
τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.
Ας χαροποιεί τον τοξότη ο κομπασμός του
Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.
                                                                                                 Χαλίλ Γκιμπράν

Πέμπτη 18 Απριλίου 2013

Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη;




Η επιλόχειος κατάθλιψη αναφέρεται στην εμφάνιση κατάθλιψης μετά τη γέννηση ενός παιδιού. Εμφανίζεται σε περίπου μία στις δέκα μητέρες και είναι μία από τις πιο συχνές επιπλοκές ενός τοκετού, αν και επειδή δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό μία μητέρα να μην είναι πλημμυρισμένη από ευχάριστα συναισθήματα μετά τη γέννηση του παιδιού, πολλές μητέρες υποφέρουν σιωπηλά. Η επιλόχειος κατάθλιψη συνήθως εκδηλώνεται εντός ενός μηνός από τον τοκετό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί μέχρι και 6 μήνες μετά.
Η αιτιολογία της επιλόχειου κατάθλιψης δεν είναι γνωστή και διερευνάται μία ποικιλία παραγόντων από ορμονικούς μέχρι περιβαλλοντικούς. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος εμφάνισης της, όμως επιβαρύνονται από την διαταραχή αυτή γυναίκες με υπάρχον ιστορικό, έλλειψη υποστήριξης από την οικογένεια ή τον σύντροφό τους, πρόωρο τοκετό ή κάποια διαταραχής στο μωρό, απώλεια της μητέρας σε μικρή ηλικία, οικονομικά προβλήματα και πένθος. Βέβαια, επιλόχειος κατάθλιψη εμφανίζεται και χωρίς συγκεκριμένο λόγο ή παρουσία στρεσσογόνων παραγόντων, ενώ ακόμα και αν υπάρχουν κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες δεν είναι δεδομένο ότι η γυναίκα θα εμφανίσει τέτοιο σύμπτωμα. Το σημαντικό είναι ότι δεν πρόκειται για μία διαταραχή που οφείλεται στο γεγονός ότι η γυναίκα που γέννησε δεν είναι "αρκετά καλή μητέρα" και γενικώς δεν είναι κάτι για το οποίο ευθύνεται η ίδια η μητέρα, αλλά μία ανεπιθύμητη επιπλοκή του τοκετού. Οι μητέρες που υποφέρουν από επιλόχειο κατάθλιψη δεν προξενούν σκόπιμα κακό στα παιδιά τους, παρότι περίπου οι μισές κάνουν τέτοιες σκέψεις και ανησυχούν πολύ για αυτές.
Συχνά συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης είναι η "πεσμένη" διάθεση ολόκληρη την ημέρα ή για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, η αδυναμία της μητέρας να ευχαριστηθεί με οτιδήποτε, η απώλεια του ενδιαφέροντος για τον εαυτό της και το μωρό της, η συχνή τάση για κλάμα, η συνεχής αίσθηση εκνευρισμού, συναισθήματα ενοχής, απόρριψης ή ανεπάρκειας και η αδυναμία συγκέντρωσης (π.χ. η μητέρα ξεχνάει ή χάνει πράγματα). Άλλα συμπτώματα είναι η μειωμένη ενεργητικότητα, οι διαταραχές στον ύπνο, η αυξημένη ή η μειωμένη όρεξη για φαγητό και η μείωση της σεξουαλικής διάθεσης κ.α.

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Για την θεραπεία είναι απαραίτητη η πλήρης διαγνωστική εκτίμηση της γυναίκα. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την βαρύτητα των συμπτωμάτων, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί ψυχοθεραπεία ή και φαρμακοθεραπεία. Οι παραπάνω θεραπείες μπορεί  να δουλευτούν είτε μεμονωμένες είτε συνδυαστικά.
Το θετικό με την επιλόχεια κατάθλιψη είναι ότι η γυναίκα κατανοεί ότι κάτι "δεν πάει καλά" και σε πολλές περιπτώσεις το εξομολογείται στους γύρω της. Ακόμα, όμως, κι αν δεν θέλει να μιλήσει, θα πρέπει να βρει κουράγιο για να φροντίσει τον εαυτό της, να ξεκουραστεί και να αναζητήσει την υποστήριξη κυρίως του συντρόφου της. Το οικογενειακό περιβάλλον της γυναίκας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάστασης της. Το πρώτο που θα πρέπει τα άτομα αυτά να κάνουν είναι να δείξουν υπομονή, υποστήριξη και, αν χρειάζεται, να ζητήσουν συμβουλές από ειδικό, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζεται η γυναίκα να λάβει βοήθεια. Είναι καλό να κατανοήσουν όλοι στην οικογένεια ότι δεν ευθύνεται η ίδια η γυναίκα γι αυτό που της συμβαίνει. Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν διακρίνει κοινωνικοοικονομικά στρώματα, καταγωγή ή αν ήταν ή όχι επιθυμητή η εγκυμοσύνη. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή η οποία μπορεί να θεραπευτεί αν απευθυνθείτε έγκαιρα σε κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας.

Τρίτη 16 Απριλίου 2013

Χαρισματικά παιδιά


             
                 Τα χαρισματικά παιδιά αντιστοιχούν στο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζονται από σύνθετο τρόπο σκέψης, ποικιλία ταλέντων, έντονη κριτική διάθεση, ιδιαίτερο χιούμορ, πολύ υψηλό δείκτη IQ και συχνά παρουσιάζουν συναισθηματική ανάπτυξη δυσανάλογη για την ηλικία τους. Μερικά απ' αυτά διαπρέπουν. Τα περισσότερα, όμως, δυστυχώς χαρακτηρίζονται λανθασμένα υπερκινητικά, με διάσπαση προσοχής, τεμπέλικα ή ακόμα και με νοητική υστέρηση, με αποτέλεσμα να σταματούν το σχολείο και να περιθωριοποιούνται. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί, ο γνωστός σε όλους μας Αϊνστάιν.

            Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι τα χαρισματικά παιδιά διακρίνονται από τα ταλαντούχα. Δηλαδή, το χαρισματικό παιδί διαθέτει εξαιρετικές ικανότητες ταυτόχρονα σε πολλούς γνωστικούς τομείς, όπως στη γλώσσα, τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες. Το ταλαντούχο παιδί έχει εξαιρετικές ικανότητες σε ένα μόνο ειδικό τομέα της επιστήμης ή της τέχνης, π.χ. τη μουσική ή μόνο στα μαθηματικά.
            Παρακάτω ακολουθούν κάποια χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών:

  • Μαθαίνουν πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερο βάθος ειδικά ανάγνωση-μαθηματικά.
  • Έχουν πολύ καλή μνήμη.
  • Κατακτούν γρηγορότερα αναπτυξιακά στάδια όπως περπάτημα, ομιλία με ευρύ λεξιλόγιο κλπ.
  • Επικοινωνούν καλύτερα με ενήλικες παρά με συνομηλίκους.
  • Αποφεύγουν την αποστήθιση και αναζητούν τις λεπτομέρειες.
  • Ευαισθησία σε θέματα αισθητικής και καλλιτεχνίας.
  • Θέτουν ψηλά επίπεδα, είναι οργανωτικοί και τελειομανείς.
  • Βαριούνται όταν απαιτείται να επαναλάβουν κάτι.
  • Είναι συχνά ισχυρογνώμονες και επίμονοι.
  • Έχουν ιδιαίτερο χιούμορ.
  • Επιδεικνύουν ασυνήθιστη ωριμότητα.
  • Έχουν έντονη περιέργεια, κάνουν συνέχεια ερωτήσεις, αμφισβητούν και κρίνουν,δείχνουν να βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση.
           
            Ωστόσο, προβλήματα ανακύπτουν συχνά στα χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά. Τα προβλήματα αυτά είτε είναι ακαδημαϊκής φύσης, είτε είναι κοινωνικής φύσης. Δηλαδή, πολλές φορές η ακαδημαϊκή επίδοση ενός παιδιού μπορεί να είναι χαμηλή ή ακόμα να έχει αρκετές απουσίες όταν το σχολικό περιβάλλον δεν είναι επαρκές. Επίσης, περιθωριοποιούνται από τους συνομηλίκους τους, νιώθουν να μην ανήκουν και ότι ξεχωρίζουν ενώ πολλές φορές επιλέγουν να υποβαθμίζουν δημοσίως τις ικανότητές τους ώστε να είναι αποδεκτοί από τον περίγυρο. Συχνά συνδυάζονται και με μαθησιακές δυσκολίες αν πχ η γραφή τους δεν συμβαδίζει με το επίπεδο σκέψης σε μικρές ηλικίες ενώ μπορεί και να συνυπάρχουν ή να συγχέονται όπως αναφέραμε και με το Σύνδρομο Υπερκινητικότητας και Διάσπασης Προσοχής.
            Η αντιμετώπιση τέτοιων παιδιών οφείλει να περιλαμβάνει ειδικά προγράμματα παρέμβασης με κατάλληλη ενίσχυση του διδακτικού υλικού στο σχολείο αλλά και ενδιαφέρουσες εξωσχολικές δραστηριότητες. Τέλος οι γονείς οι ίδιοι πρέπει να μάθουν να μιλάνε, να ακούνε και να διαβάζουν μαζί με το παιδί τους και να φροντίσουν να εκμεταλλευτούν και να αναπτύξουν σωστά τα δυναμικά του παιδιού με υπομονή και αγάπη.



Τρίτη 9 Απριλίου 2013

Προβλήματα συμπεριφοράς στην νηπιακή ηλικία.



          
           
           Τα προβλήματα συμπεριφοράς που μπορεί να εμφανιστούν στην παιδική ηλικία καλύπτουν μια ευρεία γκάμα συμπεριφορών. Ειδικότερα, μερικές από αυτές τις συμπεριφορές είναι οι εξής: ξεσπάσματα θυμού, αρνητισμός, επιθετικότητα, ανυπακοή.
            Αναλυτικότερα, όσον αφορά αρχικά, τον αρνητισμό. Θα έχετε παρατηρήσει, ότι η αγαπημένη λέξη του παιδιού σας, είναι το "όχι". Αυτή η αντίδραση είναι κάτι που παρατηρείται γύρω στην ηλικία των 2 - 3 χρόνων και θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο. Το παιδί, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει την ανεξαρτησία του και την αυτονομία προσπαθεί να κάνει τα πάντα μόνο του, χωρίς την βοήθεια κανενός. Γενικά, για να ελέγξετε αυτού του είδους τις καταστάσεις, προσπαθείτε να φέρεστε διπλωματικά και προσέχετε κάθε φορά όταν απευθύνετε μια ερώτηση να μην έχει το περιθώριο το παιδί να απαντήσει αρνητικά.
            Άλλο ένα φυσιολογικό φαινόμενο στην ηλικία αυτή, είναι οι εκρήξεις οργής από μέρους του παιδιού. Για να αντιμετωπίσετε μια τέτοια κατάσταση, προσπαθήστε με ήρεμο τρόπο να το ηρεμήσετε. Αποφύγετε τις φωνές, και τους τσακωμούς γιατί τα αποτελέσματα θα είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που περιμένετε. Το παιδί σας θα θυμώσει περισσότερο, θα αρχίσει να κλαίει και να χτυπιέται πιο έντονα και το μόνο που δεν θα καταφέρετε είναι να ηρεμήσει.
            Θα έχετε παρατηρήσει, επίσης, πως αρκετές φορές ανάμεσα στο παιδί σας και σε άλλα παιδάκια που παίζει μαζί τους αλλά και προς εσάς, υπάρχει μια επιθετικότητα. Το παιδί σπρώχνει, κλωτσάει, τραβάει τα μαλλιά, βάζει τις φωνές.
Αυτό, είναι ένα μεταβατικό στάδιο που θα περάσει. Εσείς, το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να δείξετε υπομονή και κάθε φορά που το παιδί σας θα δείχνει την συμπεριφορά αυτή, να προσπαθείτε να του εξηγήσετε το πόσο λάθος είναι, εξηγώντας του το γιατί.
            Τέλος, είναι σημαντικό οι γονείς να θυμούνται ότι η ανυπακοή του παιδιού όπως και η επιθετικότητα είναι φυσιολογικές αντιδράσεις καθώς εκείνο μεγαλώνει και μαθαίνει να ανεξαρτητοποιείται. Με την πάροδο της ηλικίας όμως το παιδί σταδιακά ωριμάζει, αποκτά αυτοέλεγχο και αποκτά τις κατάλληλες κοινωνικές δεξιότητες ώστε να προσαρμοστεί στο ευρύτερο περιβάλλον του. Αυτό κατακτάται μέσα από τη μάθηση από πρότυπα (όπως οι γονείς), μέσα από την καθοδήγηση των γονέων και των άλλων σημαντικών προσώπων στη ζωή του παιδιού αλλά και μέσα από ένα κλίμα ασφάλειας, σταθερότητας και αρχών που διέπει την οικογένεια. Βέβαια οι μικροαταξίες είναι ένα σύνηθες φαινόμενο ακόμα και στη σχολική και εφηβική ηλικία και διαπράττονται από τα περισσότερα παιδιά χωρίς αυτό να υποδεικνύει κάποια ψυχοπαθολογία. Ωστόσο, αν μια συμπεριφορά είναι τόσο έντονη που φτάνει να διαταράσσει την λειτουργία της οικογένειας αλλά και της σχολικής τάξης, τότε καλό είναι οι γονείς να αναζητήσουν την βοήθεια κάποιου ειδικού για να αντικατασταθούν οι ανάρμοστες συμπεριφορές του παιδιού.

Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Οι Ψυχολογικές Αντιδράσεις της Εφηβείας




Η εφηβεία είναι μία περίοδος έντονων αλλαγών, τόσο στον βιοσωματικό όσο και στον ψυχολογικό και κοινωνικό τομέα. Οι βιοσωματικές αλλαγές που βιώνει ο έφηβος συνοδεύονται από ψυχολογικές αντιδράσεις, φόβους και ανησυχίες που εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους. Κάθε έφηβος είναι διαφορετικός και μπορεί να εκδηλώνει διαφορετική συμπεριφορά, εξωτερικεύοντας τις αντιδράσεις του. Οι πιο συνήθεις αντιδράσεις κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μπορεί να είναι ένας συνδυασμός των παρακάτω :


Επιθυμία για απομόνωση – Ο έφηβος στρέφεται προς τον εαυτό του και μπορεί να διακόψει παλιές φιλίες και σχέσεις. Επίσης μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει να πάρει μέρος σε οικογενειακές δραστηριότητες που παλιότερα τον ευχαριστούσαν, π.χ. οικογενειακές γιορτές και διακοπές.
Συναισθήματα πλήξης και αδιαφορίας είναι συχνά κατά την εφηβεία, καθώς ο έφηβος παύει να ενδιαφέρεται για δραστηριότητες και πράγματα που τον ενδιέφεραν και αποκτά νέα ενδιαφέροντα.
Ευσυγκινησία / Νευρικότητα – Αλλαγές στην ισορροπία των ορμονών, κάνουν τον έφηβο πιο ευσυγκίνητο και νευρικό, εύθικτο και επιρρεπή σε αισθήματα έντονης απογοήτευσης και θυμού. Αυτή η συναισθηματική αστάθεια μπορεί να προκαλέσει εντάσεις στις σχέσεις του εφήβου με τους γονείς και τα αδέρφια του.
Αντιδραστική / εχθρική στάση προς τους άλλους – Ο έφηβος προβάλλει αντιρρήσεις, γκρινιάζει και δε δείχνει διάθεση συνεργασίας. Προκαλεί καυγάδες και τα σχόλια του διαταράσσουν το πρότερο κλίμα των οικογενειακών σχέσεων. Στην πρώτη φάση της εφηβείας συχνή είναι και η εκδήλωση εχθρότητας προς το άλλο φύλο, όχι μόνο στο κοινωνικό αλλά και στο οικογενειακό πλαίσιο.
Η απότομη πτώση του επιπέδου της σχολικής επίδοσης είναι σύνηθες φαινόμενο κατά την εφηβεία. Οι έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνει ο έφηβος, σε συνδυασμό με όλες τις παραπάνω αντιδράσεις και αλλαγές, θέτουν το ενδιαφέρον για την ενασχόληση με το διάβασμα σε δεύτερη μοίρα.
Εναντίωση προς κάθε μορφή εξουσίας – Στόχοι της εναντίωσης σε κάθε μορφής εξουσίας γίνονται συχνότερα οι γονείς και οι καθηγητές του εφήβου.
Έλλειψη αυτοπεποίθησης – Καθώς το Εγώ του εφήβου αλλάζει, μαζί με την εξωτερική του εμφάνιση, μπορεί να εμφανιστούν αισθήματα ανασφάλειας και άγχος αποτυχίας. Η έλλειψη βεβαιότητας για την ταυτότητά του που αλλάζει διαρκώς, είναι επόμενο να προκαλεί και μία μείωση της αυτοπεποίθησης του εφήβου.
Ονειροπόληση – Η ονειροπόληση προσφέρει στον έφηβο μία διέξοδο για τα έντονα αισθήματα που βιώνει και ένα όχημα για να φανταστεί τον εαυτό του μέσα σε διάφορους ρόλους και καταστάσεις.
Υπεραπασχόληση με θέματα του σεξ – Καθώς ο έφηβος γίνεται παρατηρητής της σεξουαλικής του ωρίμανσης, είναι επόμενο να αυξάνεται και το ενδιαφέρον γύρω από θέματα του σεξ.





Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς:
Η αντιδραστικότητα του εφήβου, η πτώση στη σχολική επίδοσή του και η απομάκρυνσή του από την οικογένεια απασχολεί συχνά τους γονείς. Οι συγκρούσεις και μία αίσθηση ότι όπως και να προσπαθήσουν να διαχειριστούν την συμπεριφορά του παιδιού τους αποτυγχάνουν είναι χαρακτηριστικά στους γονείς εφήβων.


• Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι η εφηβεία αποτελεί μία περίοδο αλλαγών και όπως σε κάθε περίοδο αλλαγών η προϋπάρχουσα ισορροπία πρέπει να διαταραχθεί για να επιτευχθεί μία νέα ισορροπία. Οι δυσκολίες είναι φυσιολογικές και πρέπει επομένως να είναι αναμενόμενες.




• Όρια και Διάλογος – Τα όρια πρέπει να επαναπροσδιοριστούν, ώστε να επιτρέπουν στον έφηβο μεγαλύτερη ανεξαρτησία και ελευθερία κινήσεων με ασφάλεια. Οι περισσότεροι έφηβοι τείνουν να αποφεύγουν τον διάλογο, όταν τους τον προτείνουν οι γονείς τους. Παράλληλα όμως, είναι πολλές οι φορές που οι ίδιοι ανοίγουν διάλογο για να διαφωνήσουν με τους γονείς τους. Επομένως, ο γονέας είναι αυτός που καλείται να θέσει ασφαλή και εποικοδομητικά όρια στον διάλογο. Ο έφηβος είναι πολύ πιθανό να αντιδράσει σε αυτά τα όρια. Τότε, ο γονέας καλείται να βοηθήσει τον έφηβο να διαπραγματευτεί μαζί του τους κανόνες του διαλόγου και της συμπεριφοράς.




• Η ψυχική ισορροπία των γονέων είναι πολύ σημαντική, γιατί επιτρέπει στον γονέα να διατηρήσει τον έλεγχο του εαυτού του και της συμπεριφοράς του, όταν έρχεται αντιμέτωπος με τον θυμό και τις επιλογές του έφηβου παιδιού του. Όταν ο γονέας δεν μπορεί να διαχειριστεί τα δικά του αισθήματα, τότε γίνεται λιγότερο ικανός να βοηθήσει το παιδί του.




• Καλή συνεργασία των γονέων. Σε μία δύσκολη περίοδο, όπως αυτή της εφηβείας, οι γονείς δοκιμάζονται ξανά ως ομάδα.




• Σε περιπτώσεις όπου ο γονέας δεν μπορεί να διαχειριστεί τις δυσκολίες ή ανησυχεί για την σωματική ή/και ψυχική ασφάλεια του εφήβου, ή σε περιπτώσεις που η συμπεριφορά του εφήβου θέτει σε κίνδυνο άλλους, η συνεργασία με τους κατάλληλους φορείς και ειδικούς είναι απαραίτητη.


Πέμπτη 4 Απριλίου 2013

Παιδιά "δύσκολα" στο φαγητό.

        
     

          Μερικά παιδιά είναι «εύκολα» στο φαγητό. Κάποια άλλα όμως απορρίπτουν από την διατροφή τους τις περισσότερες τροφές ή τρώνε συγκεκριμένες τροφές. Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να έχει κάποιες γευστικές και ποσοτικές προτιμήσεις. Το παιδί διαμορφώνει την προσωπικότητα του και δοκιμάζει τα όρια των γονιών του έτσι ώστε να αναπτυχθεί. Συνεπώς η διαφοροποίηση του από τις επιθυμίες των γονιών είναι σημαντική για την ανάπτυξη της αυτονομίας του.
            Η επιλεκτικότητα στις τροφές εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά νηπιακής ηλικίας. Η άρνηση του φαγητού στην παιδική ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα πιθανή διατροφική διαταραχή. Συνήθως είναι μια κακή συνήθεια των παιδιών που δημιουργείται όταν οι γονείς δυσκολεύονται να καθιερώσουν ένα διατροφικό πρόγραμμα. Τις περισσότερες φορές η άρνηση της τροφής είναι απλώς μια δοκιμή των ορίων των γονιών, έχοντας βέβαια αποκλείσει πιθανές οργανικές παθήσεις που μπορεί να ευθύνονται για τη δυσκολία πρόσληψης τροφής.


Τεχνικές αντιμετώπισης:

  • Μην συγκρούεστε με το παιδί την ώρα του φαγητού, όπως επίσης και μην το δωροδοκείται. Διαφορετικά ενισχύετε την άποψη ότι το φαγητό καταναλώνεται μόνο με το ζόρι.
  • Δώστε χρόνο στο παιδί να βαρεθεί τη διαμάχη χωρίς να ασκείτε πίεση.
  • Χρησιμοποιείστε παραμύθια και παραδείγματα. Δοκιμάστε νέους τρόπους παρουσίασης της τροφής, φτιάχνοντας ανθρωπάκια, σπιτάκια, αστεράκια και βάλτε πολύ μικρή ποσότητα λαχανικών ή φρούτων.
  • Εντάξτε το παιδί στην διαδικασία προετοιμασίας του φαγητού.
  • Αφήστε το παιδί να επιλέξει μόνο του ένα οποιοδήποτε λαχανικό που θα ήθελε να δοκιμάσει. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φάει αυτό που θα επιλέξει.
  • Αν το παιδί αρνείται επίμονα να φάει ένα είδος τροφής, μην απογοητεύεστε. Σε καμία περίπτωση μη το αφαιρέσετε από το διαιτολόγιο του. Δοκιμάστε διαφορετικούς τρόπους μαγειρέματος της ίδιας τροφής που το παιδί απορρίπτει.
  • Αποφύγετε χαρακτηρισμούς του παιδιού όπως «δύσκολο στο φαγητό», «επιλεκτικό» κλπ γιατί το παιδί ταυτίζεται.
  • Αγνοήστε την αρνητική συμπεριφορά των παιδιών σχετικά με το φαγητό και ενθαρρύνετε τη θετική συμπεριφορά με ενίσχυση. Καλό είναι η ενίσχυση να μην είναι τροφή αλλά κάτι άλλο όπως αυτοκόλλητα, μια βόλτα κτλ.
  • Όταν προσφέρετε νέες τροφές, δώστε μόνο μια πολύ μικρή ποσότητα (π.χ., μια κουταλιά), ή παρουσιάστε ταυτόχρονα μια αγαπημένη τροφή με κάτι καινούργιο που δεν έχει δοκιμάσει έως τώρα.
          Γενικότερα, η επιλεκτικότητα τροφής εμφανίζεται σχεδόν σε όλα τα παιδιά. Στην ηπιότερη μορφή της είναι μια φάση που συνδέεται, όπως ήδη έχουμε αναφέρει με τον πειραματισμό των παιδιών, για να δουν τα όρια των γονιών τους. Οι πιο ήπιες μορφές επιλεκτικότητας δεν απειλούν την ψυχική και σωματική υγεία του παιδιού. Χρειάζεται, όμως προσοχή στις πιο ακραίες μορφές της, όταν το παιδί υποσιτίζεται ή δεν λαμβάνει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την ομαλή ανάπτυξή του. Ο αποκλεισμός ολόκληρων κατηγοριών τροφών χρίζει άμεσης αντιμετώπισης, κυρίως αν το παιδί έχει γίνει 5 χρόνων. Γι’ αυτό χρειάζεται να διαχωρίσουμε το πείσμα και τη φάση που περνάει ένα παιδί, σε σχέση με την τροφή, από τη σοβαρή διατροφική διαταραχή.