Κυριακή 18 Αυγούστου 2013

Σημάδια μαθησιακών δυσκολιών σε παιδιά νηπιακής ηλικίας και πρώτης σχολικής ηλικίας.

         


        Στη χώρα μας, επίσημα η διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών δίνεται όταν το παιδί έχει ολοκληρώσει την Β Δημοτικού (έχει δηλαδή θεωρητικά κατακτήσει τις δεξιότητες της γραφής και της ανάγνωσης), ωστόσο ενδείξεις μπορεί να παρατηρηθούν ακόμα και όταν τα παιδιά είναι μικρότερα. 
Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν τα πρώτα σημάδια της μαθησιακής δυσκολίας ώστε να ζητήσουν την απαιτούμενη βοήθεια το συντομότερο δυνατόν. Μερικές τέτοιες ενδείξεις στο παιδί κατά την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία είναι οι εξής:

1)Καθυστέρηση στην ομιλία. Τα παιδιά που πιθανόν να εκδηλώσουν δυσλεξία πιθανόν δεν θα αναπτύξουν λόγο ακόμα και με τη μορφή απλών λέξεων πριν από την ηλικία των 15 μηνών, και συνεπώς δεν θα μπορούν να μιλήσουν με φράσεις ακόμα και μετά τα δεύτερα γενέθλια τους. Συνήθως, όμως αυτή η καθυστέρηση είναι μέτριας μορφής και γι’ αυτό οι γονείς τείνουν να την παραβλέπουν και να την αποδίδουν σε κληρονομικότητα. (π.χ.«Και εγώ άργησα να μιλήσω αλλά δεν παρουσίασα δυσκολίες»). Ωστόσο μια φαινομενικά αθώα καθυστέρηση στην ομιλία, μπορεί να αποτελέσει το πρώτο σημάδι για μελλοντικές δυσκολίες.

2)Παρουσιάζει «μη ευαισθησία στην ομοιοκαταληξία» (insensitivityto rhyme). Συνήθως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας διασκεδάζουν με παιδικά ποιηματάκια και είναι επίσης ικανά να επαναλάβουν αυτό που ακούνε. Ωστόσο, τα δυσλεκτικά παιδιά δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους ήχους των λέξεων, συνεπώς είναι λιγότερο ευαίσθητα στην ομοιοκαταληξία. Η οικειότητα του παιδιού με τα παιδικά ποιηματάκια τείνει να γίνει μία από τις σημαντικότερες πρώτες ενδείξεις της μελλοντικής ή μη επιτυχίας του παιδιού στην ανάγνωση.

3)Δυσκολίες στην γραφή: δυσκολεύεται να μάθει να κρατά σωστά το μολύβι, να μάθει να γράφει το όνομα του, να προσανατολιστεί στο χαρτί, δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να αντιγράψει σχήματα, κάνει φωνολογικά λάθη κατά την γραφή (δηλαδή αντιστρέφει, αντικαθιστά, παραλείπει, προσθέτει, αντιμεταθέτει γραφήματα, συλλαβές ή και ολόκληρες λέξεις) και επίσης δυσκολεύεται να μάθει τους τόνους και τα σημεία στίξης.

4)Δυσκολεύεται με τις προ-μαθηματικές έννοιες π.χ. μεγάλο - μικρό, πολλά-λίγα, μέσα-έξω, και αργότερα δυσκολεύεται να μάθει τους αριθμούς και να αντιστοιχεί τις ποσοτικές έννοιες με το αριθμητικό τους σύμβολο.

5)Παρουσιάζει δυσκολίες στον προσανατολισμό στον χώρο π.χ. μπερδεύει τις έννοιες πάνω-κάτω, μπροστά-πίσω, αριστερά-δεξιά, και στον χρόνο μπερδεύει τις έννοιες πριν-μετά, χθες-αύριο.

6)Παρουσιάζει δυσκολίες σε δραστηριότητες που απαιτούν λεπτή κινητικότητα. Δηλαδή δυσκολεύεται να μάθει να κόβει με το ψαλίδι, να ντύνεται σωστά μόνο του, να κουμπώνει τα κουμπιά του, να δένει τα κορδόνια του.

7)Εμφανίζει αδεξιότητα σε δραστηριότητες που απαιτούν συντονισμό κινήσεων π.χ. Στο πιάσιμο και στο πέταγμα της μπάλας, στο παιχνίδι με το σχοινάκι, στο κουτσό κ.λ.π.

8)Εμφανίζει δυσκολίες στην συγκέντρωση όταν για παράδειγμα ακούει μία ιστορία.

       Αν έχετε παρατηρήσει κάποια από τα παραπάνω στο παιδί και γενικότερα σας προβληματίζει η ένταξη του στο σχολείο, καλό είναι να το εξετάσετε περισσότερο. Σημαντικό να ζητηθεί η απαιτούμενη βοήθεια όσο το δυνατόν συντομότερα. Γιατί όσο νωρίτερα ανιχνεύεται μια μαθησιακή δυσκολία τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες μελλοντικής επιτυχίας του παιδιού στο σχολείο και στη ζωή. Οι γονείς ενθαρρύνονται να μπορούν να αναγνωρίσουν τις προειδοποιητικές ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών ακόμα και στην προσχολική ηλικία. Τα πρώτα χρόνια στο σχολείο είναι εξαιρετικά σημαντικά για ένα μικρό παιδί. Υπάρχει η ανάγκη λοιπόν, της έγκαιρης διάγνωσης.  Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η ένδειξη για δυσλεξία υπάρχει μόνο, όταν το παιδί εμφανίζει πολλές από τις παραπάνω δυσκολίες μαζί ή όταν εμφανίζει μερικές οι οποίες όμως είναι σοβαρές και επιμένουν.