Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2016

Ενημερωτική Συνάντηση Γονέων

Ενημερωτική Συνάντηση Γονέων

Το Δημοτικό Σχολείο Επάνω Χάλικα διοργανώνει συζήτηση με θέμα:


Συγκρούσεις παιδιών μέσα και έξω από την οικογένεια. Αποτελεσματική σχέση γονέα - παιδιού. Τρόποι επίλυσης των εντάσεων.

Ομιλήτρια: Βερβέρη Μαρία
Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016
Ώρα: 17:30 - 19:30

Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2016

Διαταραχές πρόσληψης τροφής στην βρεφική και νηπιακή ηλικία




Ένα από τα κυρίαρχα θέματα που απασχολούν έντονα όλες τις μητέρες είναι η ποιότητα, η ποσότητα και η συχνότητα της διατροφής του βρέφους. Προκειμένου να είναι σίγουρες πως η διατροφή του παιδιού τους είναι η σωστή, πολλές μητέρες συμβουλεύονται συχνά τους παιδιάτρους τους. Έρευνες δείχνουν ότι οι μητέρες αμφισβητούν την ικανότητα του παιδιού τους να καθορίσει μόνο του την ποσότητα της τροφής που χρειάζεται. Συχνά παραπονιούνται είτε ότι το παιδί τους τρώει λίγο (ακόμη και αν το βάρος του είναι φυσιολογικό) είτε ότι τρώει υπερβολική ποσότητα. Παρόλα αυτά, αυτό που αποδεικνύεται είναι ότι το βρέφος μπορεί μόνο του να ρυθμίσει την ποσότητα του φαγητού που έχει ανάγκη!
Η διαδικασία της διατροφής συνδέεται με διαφορετικές ψυχολογικές διεργασίες, ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Κατά την βρεφική ηλικία, η διαδικασία της διατροφής είναι η κατεξοχήν λειτουργία μέσω της οποίας εγκαθίσταται η σχέση μητέρας – βρέφους. Κατά την νηπιακή και παιδική ηλικία, η διατροφή συνδέεται με τον αρνητισμό του παιδιού. Ενώ κατά την προ-εφηβική και εφηβική ηλικία, η διαδικασία της διατροφής σχετίζεται με την ανεξαρτησία που αναζητούν οι έφηβοι.
Οι διαταραχές που σχετίζονται με την διατροφή μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα κατά την προσχολική και εφηβική ηλικία. Ο τύπος της διαταραχής ο οποίος εκδηλώνεται σε καθεμία απ’ αυτές τις περιόδους είναι διαφορετικός.  Οι διαταραχές που εκδηλώνονται συνήθως, κατά την βρεφική και νηπιακή ηλικία (σύμφωνα με το DSM-IV) είναι: α) η βρώση μη τροφικών ουσιών (Πίκα), β) η μηρυκαστική διαταραχή και γ) η διαταραχή της πρόσληψης τροφής της βρεφονηπιακής ηλικίας.
Στην Πίκα, ή αλλιώς βρώση μη τροφικών ουσιών, το βρέφος ή το νήπιο συνηθίζει να τρώει διάφορες ουσίες όπως τρίχες, σκόνη, ξύσματα χρωμάτων κ.τ.λ. Στις πλειοψηφία των περιπτώσεων η διαταραχή αυτή υποχωρεί από μόνη τους μετά από μερικούς μήνες και μετά από άμεση και κατάλληλη παρέμβαση του οικογενειακού περιβάλλοντος. Σε άτομα ωστόσο, με νοητική υστέρηση ή αυτισμό, μπορεί να επιμείνει μέχρι την εφηβεία. Η μηρυκαστική διαταραχή είναι σπανιότερη, αλλά και πολύ πιο σοβαρή. Τα παιδιά με αυτή την διαταραχή συνηθίζουν να βάζουν το δάχτυλό στο λαιμό τους προκειμένου να επιστρέψει η τροφή στο στόμα και να την αναμασήσουν. Η συμπεριφορά αυτή δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας γαστρεντερικής ή άλλης γενικής σωματικής κατάστασης, αλλά το ίδιο το άτομο την προκαλεί γιατί του δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα. Εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά με νοητική υστέρηση, τα οποία εξαιτίας αυτής της διαδικασίας υποσιτίζονται, ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας είναι μεγάλα. Τέλος, η διαταραχή της πρόσληψης τροφής της βρεφονηπιακής ηλικίας αναφέρεται στις περιπτώσεις εκείνες όπου το παιδί αποτυγχάνει να λάβει την επαρκή τροφή που χρειάζεται, με αποτέλεσμα να χάνει βάρος. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, η διαταραχή αυτή μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα σημαντικά προβλήματα στην ανάπτυξη του παιδιού, εξαιτίας του υποσιτισμού που υφίσταται.
Τα πιθανά αίτια
Σύμφωνα με χρόνιες κλινικές παρατηρήσεις, διαπιστώνεται ότι μια από τις πρώτες συγκρούσεις του βρέφους με το πρόσωπο που το φροντίζει εστιάζεται στη διατροφή του. Από τις πρώτες στιγμές της ζωής, η διατροφή είναι μια διεργασία επικοινωνίας η οποία εξαρτάται από την αλληλεπίδραση μητέρας – παιδιού. Η πρώτη σημαντική σχέση μητέρας – βρέφους περιστρέφεται γύρω από το θηλασμό, ο οποίος έχει ψυχολογικές προεκτάσεις. Η διαδικασία της θρέψης αποτελεί την πιο σημαντική διαδικασία στην ανάπτυξη του αισθήματος ασφάλειας ή ανασφάλειας στο βρέφος. Δηλαδή, όταν το άτομο που φροντίζει το παιδί νιώθει αντιφατικά συναισθήματα για αυτό ή για τον οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί να αντιληφθεί τα μηνύματα που του στέλνει το βρέφος και να αντιδράσει άμεσα σε αυτά, τότε θα υπάρξει διαταραχή στις μεταξύ τους σχέσεις. Αντίθετα, τα βρέφη των οποίων το άτομο που τα φροντίζει αντιδρά άμεσα στις ανάγκες τους (συμπεριλαμβανομένης και της ανάγκης για τροφή) βιώνουν πιο έντονα το αίσθημα της ασφάλειας. Συχνά επίσης, η άρνηση τροφής σε υγιή παιδιά μπορεί να συνδέεται με αντιδραστική συμπεριφορά, ιδιοτροπία στο φαγητό κ.α. Τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται σε μια προσπάθεια του παιδιού να τραβήξει το ενδιαφέρον των γονιών του, όταν νιώθει παραμελημένο, Στην αντίθετη περίπτωση του υπερπροστατευμένου παιδιού, το οποίο ξέρει πως οι γονείς του ικανοποιούνται όταν ανταποκρίνεται στην προσδοκία τους να τρώει, μπορεί να αρνείται να φάει προκειμένου να τιμωρήσει τους γονείς του που δεν ικανοποίησαν κάποια επιθυμία του. Επιπλέον αιτιολογικοί παράγοντες θεωρούνται η φτώχεια, η ανεργία των γονέων, η ύπαρξη κάποιας ψυχικής ασθένειας στους γονείς ή η ύπαρξη κάποιας διατροφικής διαταραχής στους γονείς.
Κλείνοντας, να αναφέρουμε ότι για την αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής χρειάζεται μια λεπτομερής εκτίμηση των συνηθειών διατροφής της μητέρας αλλά και ολόκληρης της οικογένειας. Θα πρέπει να καταλάβουμε τι κρύβεται πίσω από αυτό που μας περιγράφουν οι γονείς, πίσω από αυτή την πιεστική κατάσταση που εκτυλίσσεται καθημερινά ανάμεσα στο παιδί και τη μητέρα.

Βιβλιογραφία: Ευθύμιος Κάκουρος & Κατερίνα Μανιαδάκη. ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ παιδιών και εφήβων. – αναπτυξιακή προσέγγιση –. Εκδόσεις Τυπωθήτω. Πρώτη Έκδοση, 2002

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Η παρουσία του πατέρα μετά το διαζύγιο





Η παρουσία του πατέρα στη ζωή των παιδιών του είναι σημαντική, ουσιαστική και απαραίτητη, Επομένως, ακόμη και μετά από ένα διαζύγιο αυτή η σχέση και η επαφή δεν πρέπει να αλλάξει.
Ωστόσο, με δεδομένο ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων η επιμέλεια των παιδιών δίνεται στη μητέρα, πολύ συχνά ο πατέρας καλείται να επαναπροσδιορίσει το ρόλο του στη ζωή των παιδιών του. Αυτό που φαίνεται πια, είναι ότι το πόσο εποικοδομητική και ουσιαστική επαφή θα έχει ο πατέρας με τα παιδιά, θα καθορίσει και την μετέπειτα προσαρμογή των παιδιών.
Είναι πια αποδεδειγμένο, αλλά και κοινά αποδεκτό ότι τα παιδιά χρειάζονται να έχουν μια ποιοτική και μόνιμη σχέση και με την μητέρα και με τον πατέρα. Επομένως, η παρουσία του πατέρα στη ζωή των παιδιών του είναι ωφέλιμη για όλους. Είναι ωφέλιμη για τον πατέρα γιατί διατηρείται η σχέση του με τα παιδιά του, διασφαλίζοντας έτσι ότι η όποια απώλεια εμπεριέχεται στο διαζύγιο δεν συμπεριλαμβάνει και την απώλεια του ρόλου του πατέρα. Αντίστοιχα, η μητέρα ωφελείται γιατί δεν αναλαμβάνει μόνη της όλες τις ευθύνες και υποχρεώσεις (συναισθηματικές, πρακτικές, οικονομικές) αλλά τις μοιράζεται. Δυστυχώς όμως, αυτό δεν συμβαίνει συχνά. Σε πολλές περιπτώσεις, ο πατέρας αποφεύγει να δει το παιδί του (π.χ. λόγω κακής σχέσης με τη μητέρα) αλλά και σε άλλες περιπτώσεις η μητέρα προσπαθεί με έμμεσο ή και άμεσο τρόπο να το απομακρύνει από τον πατέρα. Και έτσι χάνεται η ουσιαστική επικοινωνία και καταλήγουν τα παιδιά να έχουν πατέρες οι οποίοι είτε απομακρύνονται τελείως, είτε διατηρούν την τυπική σχέση του «κάθε δεύτερου» Σαββατοκύριακου. Ένας πατέρας που απομακρύνεται από τη ζωή των παιδιών του μεταφέρει το μήνυμα ότι δεν αξίζουν το χρόνο του και την προσοχή του. Ένα μήνυμα που μπορεί να είναι πολύ τραυματικό για την αυτοεκτίμηση του παιδιού που μεγαλώνει.
Οι αρχικές συναισθηματικές αντιδράσεις των παιδιών όταν ο πατέρας φεύγει από το σπίτι είναι συνήθως λύπη και θυμός, άλλοτε σε χαμηλότερη και άλλοτε σε σοβαρότερη ένταση. Συχνά επίσης, ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά αισθάνονται συνυπεύθυνα γι’ αυτό που συνέβη, υποφέρουν και αναζητούν το γονιό που έφυγε από το σπίτι. Η στεναχώρια αυτή άλλοτε εκφράζεται ανοιχτά στους γονείς και άλλοτε μετατρέπεται σε θυμό. Υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις όμως που αυτή η λύπη και ο θυμός δεν μπορούν να εκφραστούν σωστά και οδηγούνται στη δημιουργία ψυχικών δυσκολιών. 
 Είναι σημαντικό βέβαια να επισημανθεί ότι δεν είναι δεδομένο και απόλυτο ότι όλα τα παιδιά θα αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο ή ότι σε όλα τα παιδιά σημειώνονται σημαντικές συνέπειες όταν ο πατέρας απομακρύνεται από το σπίτι ή από την ζωή του παιδιού. Αυτό εξαρτάται από την μητέρα, δηλαδή αν εκείνη διατηρεί μια ανοιχτή επικοινωνία με το παιδί, τηρεί μια λογική οριοθέτηση, είναι συναισθηματικά διαθέσιμη και ενθαρρύνει τις ανεξάρτητες συμπεριφορές, τότε οι επιπτώσεις της απουσίας έχουν μικρότερες πιθανότητες να προκαλέσουν μακροχρόνια προβλήματα.
Βέβαια, ακόμα και στις ιδανικές αυτές περιπτώσεις πάντα θα είναι ακόμα καλύτερα αν υπάρχει και η συμμετοχή του πατέρα στη ζωή του παιδιού.